112 Acil'de Motosiklet Ambulans Ne Zaman Başladı?

Bununla ilgili araştırma yapmaya başladığımda pek fazla kaynak bulamadım. Sonrasında bir makaleye rastladım ve inceledim. Makalede; 2008 yılında Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde, motosiklet ambulans hizmetinin başladığı ifade edilmektedir.

Ancak durum böyle değil!

Zira ülkemizde motosiklet ambulans eğitimini alan ilk 20 kişiden biri de bendim. Biz eğitimi 2009 yılında aldık.

Üstelik 2008 yılında Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü adında bir genel müdürlük yoktu. Genel Müdürlük 2011 yılında kuruldu. Motosiklet ambulans eğitimi de 2009 yılında Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde başladı.

Gelin bu konuyu bir açıklığa kavuşturalım:

2008 yılında Sağlık Bakanlığı motorize ambulans hizmetlerini sunmak için çalışmalara başlamıştır. İllerin birçoğuna motosiklet ambulans dağıtımı yapılmış, faaliyete geçirilmesi planlanmıştır. 2009 yılında Sağlık Bakanlığı-Honda işbirliğinde Ankara’da düzenlenen eğitim ile Türkiye’nin farklı bölgelerinden gelen bir grup 112 çalışanına ilk defa motosiklet ambulans sürüş eğitimi verilmiştir.

2009 yılında Honda eğitim merkezinde düzenlenen motosiklet güvenli sürüş eğitimi sonrasında, katılımcılara sertifika verilmiş ve 112’lerde motorize ambulans ekipleri dönemi başlamıştır.

Motorize ambulanslar, trafiğin yoğun olduğu yerlerde, trafiğe kapalı yollarda, kara ambulansının giremeyeceği dar sokaklarda, park, bahçe ve mesire alanları gibi ambulansın giremeyeceği yerlerde çalıştırılmaktadır. Motosiklet ambulanslar genellikle açık alanlarda meydana gelen acil durumlarda, motosiklet ile hastanın yanına kadar ulaşılabilecek vakalarda tercih edilmektedir.

Türkiye'de 112 ASH Tarihi isimli kitap çalışmam kapsamında, ülkemizdeki Acil Sağlık Hizmetlerinin güncel hali ve Bakanlığın bu alandaki gelecek planlamaları hakkında bilgi almak maksadıyla 22 Haziran 2021 tarihinde Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Uzm. Dr. Semih KORKUT ile bir röportaj yapılmıştır. Yaptığımız röportajda, motosiklet ambulans konusu da gündeme gelmiştir.

Türkiye 112 ASH bünyesinde motorize ambulanslar birçok ilde olmakla birlikte, günümüzde bu hizmetin gerekliliğine 112 il yönetiminin karar vermesi yönünde bir uygulama hakimdir. Genel Müdürlüğün, motorize ekiplerin yaygınlaştırılması yönünde talep eden illere desteklerin sürdürüldüğü ancak tüm illerde kullanılması konusunda zorunluluk olmadığı, illerin kendi yetenekleri doğrultusunda karar vermesi yönünde bir irade ortaya koyulduğu anlaşılmaktadır.

Motorize ekiplerin yaygın olarak kullanılmamasının nedenleri arasında; eğitimli ve ehliyetli personel sayısının yetersizliği, motorize ambulansı kullanacak personel açısından kaza riski, Bakanlık düzeyinde bu konuda şartların belirlenmemesi, bu hizmetin bir gönül işi olarak değerlendirilmesi gibi nedenler sayılabilir. Bu hizmetle ilgili bir mevzuata yer verilmemesi ve ayrıca bazı il yöneticilerinin motosiklet ambulansı gereksiz görmesi gibi farklı nedenlerin de etkili olduğu düşünülmektedir.

Not: Daha fazla bilgi için 112 Tarihi alanında ilk kapsamlı kitap olan Türkiye’de 112 Acil Sağlık Hizmetlerinin Tarihi isimli kitabı okuyabilirsiniz.

Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Motosiklet Ambulans. ASH Genel Müdürlüğü İnternet Sitesi. [Çevrimiçi] 24 02 2021. [Alıntı Tarihi: 01 12 2021.] https://acilafet.saglik.gov.tr/TR-53059/motosiklet-ambulans.html.

Gostak, Habip. Türkiye’de 112 Acil Sağlık Hizmetlerinin Tarihi Kitabı [e-kitap] Google Play Kitaplar, Temmuz 2022. Erişim Linki: https://play.google.com/store/books/details/Habip_GOSTAK_T%C3%BCrkiye_de_112_Acil_Sa%C4%9Fl%C4%B1k_Hizmetleri?id=php2EAAAQBAJ

Korkut, Semih ve Gostak, Habip. Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü ile Röportaj. [röp.] Habip GOSTAK. Sağlık Bakanlığı ASH Genel Müdürlüğü. Ankara, 22 Haziran 2021.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Glaskow Koma Skalası (GKS)

Glaskow Koma Skalası (GKS) Glaskow Koma Skalası (GKS) hasta/yaralıların bilinç düzeyinin değerlendirilmesinde kullanılan bir yöntemdir. Birinci değerlendirmede yer alan AVPU Skalasının ikinci değerlendirmedeki karşılığıdır da denilebilir. Glaskow Koma Skalasıyla, AVPU Skalasına göre daha detaylı bir bilinç değerlendirmesi yapılabildiğinden ikinci değerlendirmede kullanılır. Glaskow Koma Skalasında; göz açma, sözel ve motor yanıt değerlendirilerek hasta/yaralının bilinç düzeyi puanlandırılır. Glaskow Koma Skalasında puanlama, en kötü 3 puan en iyi 15 puan şeklindedir. Hasta/yaralının bilinç düzeyi değerlendirildiğinde GKS puanı; 3- 8 puan ise; Anlamlı nörolojik hasar olduğunu, 9- 12 puan ise; Orta dereceli nörolojik hasar olduğunu, 13- 14 puan ise; Hafif nörolojik hasar olduğunu gösterir. GERİ DÖN

Devamını Gör »

Oksijen Maskeleri Nelerdir?

OKSİJEN MASKELERİ Oksijen maskeleri, ağız ve burnu içine alacak şekilde tasarlanmış, üzerinde küçük delikler bulunan, yumuşak kauçuk ya da şeffaf plastikten yapılmış, hasta/yaralıya oksijen verilmesini sağlayan araçlardır. Üzerinde bulunan burun klipsi ile lastiği maskenin yüze rahatça oturmasını sağlar. Maske alt kısmındaki özelliğine göre adlandırılır. Her tür maskenin alt kısmından oksijen kaynağına uzanan bir hortumu bulunur. Oksijen maskelerinin yetişkin ve pediatrik hasta/yaralılarda kullanılmak üzere değişik ebatları mevcuttur. Basit Yüz Maskesi Hastanın ağız ve burnunu içine alacak şekilde tasarlanmış, alt kısmında hortumu bulunan kauçuk ya da plastikten yapılmış maske çeşididir. Basit yüz maskesinin üzerinde nefes verme sırasında fazla gazların çıkışını sağlayan iki taraflı küçük delikler ve başa takmak için elastik bir bant ya da lastik bulunur. Yetişkin ve çocuklarda kullanılmak üzere çeşitli ebatlarda olan basit yüz maskesi ile hasta/yaralılara % 40-60 konsa

Devamını Gör »

Hasta/Yaralı Öyküsü Alma

Bilinci açık olan hasta/yaralının kendisinden, bilinci kapalı hasta/yaralılardan ise yakınlarından veya olaya şahit, çevrede bulunan insanlarla konuşarak olay yada hastalık hakkında tıbbi amaçlı bilgi toplama işlemine öykü alma denir. Birinci değerlendirmesi yapılan hasta/yaralının bilinci açık ise ikinci değerlendirmeye hasta/yaralı ile konuşarak başlanmalı ve bu sayede tıbbi müdahaleler için bilgiler elde edilmelidir. İnsanların en zor anlarında onlarla iletişim kurmak zorunda olan ATT/paramedikler, etkin bir acil tıbbi müdahaleyi başlatabilmeleri için bilgi edinme işlemini belirli bir standart içerisinde ve bazı kurallara riayet ederek yapmalıdırlar. Hasta/yaralı öyküsü alma şu şekilde yapılmalıdır; Hasta/yaralıya yakın oturulmalıdır: ATT/Paramedik, hasta/yaralının kendisini rahat görebileceği, rahat duyabileceği ve sürekli göz teması kurabileceği bir yere oturmalıdır. ATT/paramedik, hasta/yaralıya kendisini tanıtmalıdır: ATT/Paramedik, ismini, unvanını ve hangi kur

Devamını Gör »

Uygun boy airway nasıl belirlenir?

Uygun boy oral airway seçimi: Oral airway seçimi, hastanın yaşına, cinsiyetine ve fiziki görünümüne göre değişir. Teorik olarak, yetişkin erkeklerde 4-5 numara, yetişkin kadınlarda 2-3, gençlerde 2, çocuklarda 1-0, bebeklerde 00, yeni doğanlarda ise 000 numaralar kullanılır. Pratik uygulamalarda ise hasta/yaralının ön dişleri ile çenenin köşesi arasındaki mesafe ölçülerek veya dudak kenarından kulak memesine kadar uzunluğu olan airway seçilir. GERİ DÖN:

Devamını Gör »

SAMPLE Nedir?

Hasta ya da yaralının kişisel öz geçmişinin sorgulanmasında kullanılan soruların baş harflerinin kısaltılmasından oluşan SAMPLE, yapılacak tıbbi müdahalede yön göstericidir. Birinci değerlendirmesi yapılan hasta ya da yaralının bilinci açık ise ikinci değerlendirmeye hasta/yaralı ile konuşarak başlanmalı ve bu sayede tıbbi müdahaleler için bilgiler elde edilmelidir. İnsanların en zor anlarında onlarla iletişim kurmak zorunda olan ATT/paramedikler, etkin bir acil tıbbi müdahaleyi başlatabilmeleri için bilgi edinme işlemini belirli bir standart içerisinde ve bazı kurallara riayet ederek yapmalıdırlar. Kişisel öz geçmiş yapılacak tıbbi müdahalede yön gösterici olacaktır. Tıbbi geçmiş ya da kişisel öz geçmiş SAMPLE ile öğrenilir. SAMPLE (Hasta/yaralının Kişisel Öz geçmişi) Sings and Symptom (Belirti ve Bulgular): Hasta/yaralının şikayetleri ve sağlık personelinin muayenede elde ettiği tıbbi veriler. Allergies (Alerjileri): Hasta/yaralının herhangi bir madde yada ilaca karşı duyarlılığı

Devamını Gör »

Nazal Kanül ile Oksijen Nasıl Uygulanır?

NAZAL KANÜL Hasta/yaralının burun deliklerine yerleştirilen, yaklaşık 1-1.5 cm uzunluğunda çıkıntıları olan, ince uzun polietilen ya da plastikten yapılmış iki ucu açık bir tüptür. Nazal kanül ile oksijen uygulaması basit, rahat ve güvenli bir yöntemdir. Oksijen alan hasta/yaralı konuşabilir, ağızdan bir şeyler yiyebilir. Nazal Kanül Ne Zaman Kullanılır? • Düşük yoğunlukta uzun süre oksijen alması gereken, •Tıbbi acili olan (SpO2 % 94’ün altında) ancak distreste olmamasına rağmen oksijen verildiğinde rahatlatılacağı düşünülen hastalarda, • Maske kullanamayan hasta/yaralılarda nazal kanül kullanılır. Nazal kanül ile verilecek oksijenin akım hızı 2-6 L/dk olacak şekilde ayarlanır. Daha fazla akım hızı ile oksijen verilmesi halinde burun mukozalarında ciddi tahrişler oluşturur ve hasta/yaralıya rahatsızlık verir. Ayrıca tedavinin istenilen etkisi elde edilemez. Nazal Kanül ile Oksijen Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar Oksijen mutlaka nemlendirilerek verilmelidir, Nazal k

Devamını Gör »

Paramedik Öğretim Görevlisi Bulunamıyor!

Okullar öğretim görevlisi arıyor. Hocalar sitem ediyor: P aramedik bölümüne paramedik mezunu öğretim görevlisi bulamıyoruz diye. Haklısınız hocam! Biz de sitemkarız, sisteme ve içimizdeki 112 aşkına… İçimizdeki 112 sevgisi bizi bu hale getirdi, maalesef! Paramedik bölümünden mezun olduğumda, dikey geçiş ile lisans tamamlayabileceğim tek bölüm hemşirelikti. Oysa hemşire olduğumda 112’de çalışmama izin verilmeyecekti. O dönem, Çanakkale’de Afet Yönetimi bölümünün açıldığı zamanlardı. Paramedik olarak mezun olan her gencin gönlünden geçiyordu burada okumak. Ancak Acil Tıp Teknisyeni (ATT)mezunu yani Meslek Lisesi çıkışlı olduğumdan o bölüme geçmem imkansızdı. Afet bölümü, düz liseye öncelik tanıyordu. Üstelik Dikey Geçiş Sınavı (DGS)ile paramedik mezunu da almıyordu. Sözleşmeli olarak 112’de işe başladım. Önlisans mezunu olarak kalmamalıydım. Lisans bitirmem gerekiyordu. Ancak DGS ile tercih edebileceğim lisans bölümü hemşireliği bitirdiğimde, paramedik yetki ve sorumluluklarımı

Devamını Gör »

Özerklik İlkesi

1. GİRİŞ Etik, iyi-kötü, doğru-yanlış, fayda-zarar gibi kavramları inceler. Bu manada tıp etiği, doğru olan, hastanın iyiliğine yönelik ve fayda sağlayacak tedavilerin yapılmasını, zarar verecek, yanlış veya hastanın kötülüğüne yol açacak uygulamalardan kaçınmayı gerektirir. Hekim ve sağlık mesleği mensubu kişilerin, hastaların tıbbi yararını gözetmesi esastır. Ancak, hastanın tedaviyi alıp almama konusunda yetkisinin olduğu gerçeği göz ardı edilmemelidir. Zira yasalar çerçevesinde insanlar, hayatları ile ilgili konularda seçme özgürlüğüne sahiptir. Dolayısıyla hastanın, kendisi ile ilgili verilecek tıbbi kararlarda söz sahibi olmayı istemesi en doğal hakkıdır. Bu durumda ortaya çıkan kavram; özerkliğe saygı ilkesidir. Bu çalışmada, tıp etiğinde önemli etik ilkelerden biri olan, hastanın kendisi ile ilgili tıbbi kararları kendisinin vermesi olarak ifade edilen özerklik ilkesi ele alınmıştır. 2. ÖZERKLİK Türk Dil Kurumuna göre özerklik, bir topluluğun, bir kuruluşun ayrı

Devamını Gör »

Paramediklerin Görev ve Yetkilerinde Önemli Değişiklikler

Acil ilaç uygulama konusunda paramediklere bütün yollar serbest! Paramediklere, ayrıca mekanik ventilasyon uygulama yetkisi verildi. Ve artık iğne dekompresyon uygulaması yapabilecekler. İşte detaylar. Acil Sağlık Hizmetleri (ASH)'nin sunumunda, özellikle hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinin baş aktörlerinden biri olarak kabul edilen paramedik mesleği ile ilgili bugüne kadar birçok gelişme sağlandı. Bunlardan en önemlisi, 2005 yılında Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun'da yapılan değişiklikle, belli sınırlar çerçevesinde hastaya müdahale yetkisinin verilmesidir. Ardından 2006 yılında yayınlanan 26369 sayılı Ambulanslar ve Acil Sağlık Araçları ile Ambulans Hizmetleri Yönetmeliği ve bu yönetmelikte yapılan düzenlemeler ile hekim bulunmayan ambulanslarda paramedik bulundurma zorunluluğunu getirilmiştir. 2007 yılında yayınlanan, Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile paramedik görev ve yetkileri

Devamını Gör »

Ambulans Kazaları ve Tedbirler

Ambulans sürüş tekniklerine yeterince uyulmaması ve kaza yerinde yeterli güvenlik önlemlerinin alınmaması sonucunda ambulans kazaları yaşanmaktadır. Ambulans kazalarında sağlık çalışanlarının ölüm, yaralanmalara maruz kalması, yetiştirilmiş personel ve iş kaybına yol açmaktadır. Bu nedenle Paramedik/ATT sürüş tekniklerini bilmeli ve kaza alanında gerekli tedbirleri uygulayabilmelidir. Paramedik ve Acil Tıp Teknisyenleri aynı zamanda iyi bir sürücü olmalıdır. Çünkü ambulans sürücülüğü hasta/yaralılara yapılan acil tıbbi müdahalenin bir parçasıdır. Kırığı olan bir yaralının ambulansla naklinin nasıl sağlanacağı, kalp krizi geçirmekte olan bir hastanın ambulansla taşınması sırasında ne gibi kurallara uyulacağı acil tıbbi müdahalenin önemli detaylarıdır. Bu yüzden günümüzde birçok acil yardım ambulansında sürücülüğü ATT ve paramedikler yapmaktadır. Paramedik bölümlerinden mezun olabilmek için B sınıfı ehliyet zorunluluğu bulunmaktadır. Fakat ATT bölümlerinden mezun olanlard

Devamını Gör »

Habip GOSTAK

Bu Blogda Ara