Habip GOSTAK

Acil çalışanları, gerek hastanede gerek hastane öncesi acil sağlık hizmetleri sunumunu hızlı bir şekilde yaparken aynı zamanda hasta mahremiyeti ve gizliliğine önem vermek ve hasta ile ilgili bilgilerin gizliliğine uygun hareket etmek zorundadırlar. Hastanın mahremiyet ve gizlilik hakkı vardır. Tüm işlemler sırasında ve sonrasında hastanın mahremiyet ve gizliliği sağlanmalıdır. Bunu isteme hakkı vardır. İstememesi durumu da mahremiyet ve gizliliğin bozulmasını gerektirmemektedir. Muayene, müdahale, taşınma ve hastaneye teslim sürecinde; hastanın bedeninin ve kimlik bilgilerinin dışarıdan görünmesini ve tanınmasını engelleyecek şekilde ambulans ekibi tarafından örtülmelidir. Hastaya yapılan işlemler ve elde edilen bulgular hastanın bilgi ve onayı olmadan hastanın teslim edildiği hastane hekimi dışında hiç kimse ile paylaşılmamalıdır. Hasta ile ilgili bilgiler hasta izni ya da mahkeme kararı ile verilebilir. Hastanın kişisel bilgileri, kimlik kayıtları, tıbbi durumu, yapılan müdahaleler

Göğüs seslerinin dinlenmesindeki amaç, solunumun düzenli ve etkili olup olmadığına bakılmasıdır.  Solunum sesleri steteskop ile dinlenmelidir.  Akciğerler üstten (klavikula kemiğinin orta alt kısmından), alttan (meme ucunun altından) ve yandan(koltuk altından) dinlenir.  İki akciğerin eşit havalanıp havalanmadığı ve solunum seslerinin özelliği(hırıltı, sürtünme vs) kontrol edilir. Solunumun hızı, ritmi ve sayısı değerlendirilmelidir. Travmalı/travma şüphesi olanlarda göğüs muayenesi sırtüstü yatar pozisyonda yapılacağından, solunumun dinlenmesi de bu pozisyonda yapılmalıdır.  Normal hastalarda ise solunumun dinlenmesi oturur pozisyonda yapılır. 

Sahada Acil Sağlık Hizmetleri Bugün zeytin ağacından düşen bir yaralıya ekip olarak müdahalede bulunduk. Ambulansla ulaşımın zor olduğu yaralıya bir süre çapa motoru ile bir süre de yürüyerek yol giderek ulaştık. Hastamıza zeytin bahçesi içinde ulaştık. Yaptığımız ilk müdahalenin ardından, omurga tahtasına alarak güvenli bir şekilde patpat (çapa motoru) ile hastamızı ambulansa taşıdık. Ardından hastaneye naklini sağladık. Sağ salim hastaneye teslim ederek yeni bir görev için istasyona döndük. İşimi ve mesleğimi seviyorum.

  Hasta/yaralının bilinci kapalı veya herhangi bir nedenden ötürü sağlıklı bir iletişim kurulamıyorsa, çevredekiler ile görüşerek bilgi edinilmelidir.  Çevredekiler ile görüşürken öncelikle hasta/yaralının yakınları seçilmeli veya olaya şahit olanlardan bilgi alınmalıdır. ·          Hasta/yaralının adının öğrenilmesi ·          Olayın ne olduğunun öğrenilmesi, Örnek; baygın yatan bir hasta için düşme anına şahit olanlara başını çarpıp çarpmadığının sorulması gibi. ·          Olaydan önce hasta/yaralının var olan şikayetlerinin olup olmadığının öğrenilmesi. Örnek; baygın yatan hastanın baş dönmesi olduğunu söyledikten sonra yere yığılması gibi. ·          Hasta/yaralının herhangi bir hastalığının olup olmadığının öğrenilmesi. Örnek; baygın yatan hastanın epilepsi hastalığı olması, nöbet geçirmesi ve sonrasında uyku hali gibi. ·          Hasta/yaralının herhangi bir ilaç kullanıp kullanmadığının öğrenilmesi. Örnek; baygın yatan hastanın epilepsi hastalığına bağlı ilaç kullanıyo

  Hastane öncesi acil sağlık hizmetleri sunumunda; birinci değerlendirmede hasta/yaralıların değerlendirmesi yapılırken solunum değerlendirilmesinde amaç, solunumun olup olmadığına karar verilmesi olmasına rağmen solunum ile ilgili aşağıdaki terimler bir paramedik tarafından bilinmesi gerekmektedir. ·          Yetişkin bir insanın dakikadaki solunum sayısı: 12-20’dir. ·          Bradipne: Dakikadaki solunum sayısının normalin altında olmasıdır. (10un altında) ·          Takipne: Dakikadaki solunum sayısının normalin üstünde olmasıdır. (24ün üstünde) ·          Hiperanpne: Solunum derinliğinin artmasıdır. ·          Hipopne: Solunum derinliğinin azalmasıdır. ·          Apne: Solunumun geçici veya kalıcı olarak durmasıdır. ·          Anoksi: Oksijen yokluğudur. ·          Anoksemi: Arteriyal kandaki oksijen seviyesinin azalmasıdır. ·          Hiperventilasyon: Takipne ve hiperapnenin birlikte olmasıdır. ·          Hipoventilasyon: Bradipne ve hipopnenin birlikte olmas

  Yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde de havayolu açıklığının sağlanması öncelikle ağız içi kontrolü ile yapılır.  Ağız içi temizliği, ağız içi kontrolü yöntemi ile yapıldıktan sonra havayolu açıklığını sağlayan pozisyon işlemine geçilir. Bebeklerin genel vücut yapılarına göre kafaları büyüktür.  Bu yüzden bebek sırtüstü yatar pozisyondayken baş fleksiyonda kalır. Üstelik boyun bölgeleri kısa ve ağız içine göre dilin oranı daha büyüktür.  Bilinci kapalı bebeklerde havayolu tıkanıklığı sık görülür.  Bebeklerde havayolu açıklığını sağlayan pozisyon, omzu ile boynu altına yerleştirilecek bir havlu yada bez koyulmasıdır.  Bebeklerde yetişkinlerde uygulanan baş-çene pozisyonu kesinlikle uygulanmamalıdır. Çünkü bu pozisyon bebeğin havayolunun tıkanmasına neden olur.

Nabız; kalp atımının arterlerden hissedilmesidir.  Birinci değerlendirmede yer alan dolaşımın değerlendirilmesi; nabız kontrolüdür.  Nabız kontrolü büyük arterler yapılır ve nabız sayısına değil nabzın var olup olmadığına bakılır. Yetişkin ve çocuklarda nabız kontrolü karotis arterden veya femoral arterden yapılırken, bebek ve yenidoğanlarda nabız kontrolü brakial veya femoral arterden yapılır. Birinci değerlendirmede, nabız kontrolü (nabız var/yok) 5-10 saniye içerisinde yapılmalıdır.  Normal nabız değeri ise 1 dakika içerisindeki nabız sayıdır. Normal nabız değerleri şu şekildedir: ·          Yetişkin          : 60-100 sayı/dakika ·          Çocuk              : 80-120 sayı/dakika ·          Bebek              : 100-140 sayı/dakika ·          Yenidoğan      : 120-160 sayı/dakika Vücutta nabız alınan noktalar: ·          Karotis Arter   : Boyun bölgesinde, boynun ön kısmı ·          Femoral Arter : Kasık bölgesinde ·          Brakial Arter   : Kolun iç yüzünde ·

Ambulansların kış dönemi için hazırlanması ve kış döneminde doğru bakım ve kullanımının sağlanması gerekmektedir. Peki, ambulanslarda kış dönemine girilmeden yapılacak hazırlıklar ve kış boyunca kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir? Gelin birlikte inceleyelim: Ambulanslarda kullanılan lastiklerin mevsim şartlarına uygun olması gerekmektedir. Bu nedenle ambulans lastiklerinin kış şartlarına uygunluğu kontrol edilmelidir. Mutlaka kış lastikleri takılmış olmalıdır. Bu lastiklerin güvenli bir sürüş ve frenleme için lastik diş derinliği en az 3 mm ve üzerinde olması gerekmektedir. Ambulanslarda karlı ve buzlu yollarda kullanmak üzere, lastik ebatlarına uygun en az iki zincir bulundurulmalıdır.  Ambulansta görevli tüm personel, zincir takıp çıkarabilmelidir. Ambulansın lastik basınçları, araç kullanma kılavuzunda ve araç lastik bilgi etiketinde belirtilen seviyede tutulmalıdır. Nöbet değişimlerinde lastik basınçları kontrol edilmelidir. Görev haricinde, istasyonda bek