Habip GOSTAK

Laringeal maske airway(LMA); tüp ucuna yerleştirilmiş, hava yastıklı bir maskeden oluşan havayolu açma ekipmanıdır.  LMA, entübasyon tüpü ile BVM’nin maskesi arasında bir alettir.  Gastrik regürtijasyona karşı kesin koruyuculuğu olmamasına rağmen balon valf maskeden daha ileri ve iyi bir solutma imkanı sağlar. Bu nedenle entübasyon tüpü kadar güvenli olmamakla birlikte balon valf maskeden daha etkilidir. LMA, bilinci kapalı, glossofarengeal ve larengeal refleksleri olmayan hasta/yaralılarda kullanılır.  Bilinci açık ve öğürme refleksleri olan hasta/yaralılarda kullanılmamalıdır.  LMA uygulamasında laringoskopi yapılmasına gerek yoktur. Entübasyon tüpü ile entübasyon işlemi yapılamadığı durumlarda tercih edildiği gibi uygulama esnasında baş ve boyuna aşırı hareket gerektirmediğinden travmalı yaralılarda da havayolu açıklığını sağlamak için güvenilir bir yöntemdir.   Pratik uygulamalarda genelde yetişkinlerde 4 ve 5 numara LMA kullanılmaktadır.  Genelde klasik LMA kullanılmakla bir

  Defibrilasyon işleminden önce müdahale ekibinin ve ortamda bulunan herkesin geri çekilmesi, çevredekilerin hastayla ve hastaya bağlı olan tüm iletken parçalardan uzak tutulması gerekmektedir.  Ayrıca hastaya bağlı tüm cihazlar sökülmelidir.  Ventilasyona ara verilmeli, oksijen veriliyorsa oksijen kesilmeli ve oksijen bağlantıları hastadan ayrılmalıdır.  Oksijen kaynağı ve ekipmanları hastadan uzaklaştırılmalıdır.  Ventilatörün hasta bağlı olmadığı halde yoğun oksijen akımı oluşturabileceği unutulmamalıdır.

Travma şüphesi olan veya travmalı yaralılarda ağız içi kontrolünün ardından havayolu açıklığının sağlanması için çene-itme pozisyonu uygulanır.    İşlem şu şekilde yapılır; ·          Yaralının baş kısmına diz çökülür. ·          Dirsekler yaralının baş seviyesine getirilir. ·          İki elin 3. ve 4. parmakları yaralının başının iki yanından angulus mandibulaya yerleştirilir. Yumuşak dokuya baskı yapılmaz. ·          Başparmaklar çenenin üst uç kısmına yerleştirilir. ·          Mandibula öne doğru çekilirken diğer parmaklar yardımıyla çene yukarı doğru kaldırılır. ·          Ağız öne çene yukarı şeklinde pozisyon verilerek işlem tamamlanır. Ağız açılırken baş ve boynun stabil pozisyonu korunur.

Mut Ajans Yine Görüşelim programına konuk olarak, Fotoğraf Sanatçısı/Gazeteci Ahmet GÜLER ve Gazeteci İsa ÖZKAN ile hakkımda ve daha fazlası hakkında sohbet ettik. Röportajın tamamını izlemek için  aşağıdaki fotoğrafa tıklayın.

NAZAL KANÜL Hasta/yaralının burun deliklerine yerleştirilen, yaklaşık 1-1.5 cm uzunluğunda çıkıntıları olan, ince uzun polietilen ya da plastikten yapılmış iki ucu açık bir tüptür. Nazal kanül ile oksijen uygulaması basit, rahat ve güvenli bir yöntemdir. Oksijen alan hasta/yaralı konuşabilir, ağızdan bir şeyler yiyebilir. Nazal Kanül Ne Zaman Kullanılır? • Düşük yoğunlukta uzun süre oksijen alması gereken, •Tıbbi acili olan (SpO2 % 94’ün altında) ancak distreste olmamasına rağmen oksijen verildiğinde rahatlatılacağı düşünülen hastalarda, • Maske kullanamayan hasta/yaralılarda nazal kanül kullanılır. Nazal kanül ile verilecek oksijenin akım hızı 2-6 L/dk olacak şekilde ayarlanır. Daha fazla akım hızı ile oksijen verilmesi halinde burun mukozalarında ciddi tahrişler oluşturur ve hasta/yaralıya rahatsızlık verir. Ayrıca tedavinin istenilen etkisi elde edilemez. Nazal Kanül ile Oksijen Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar Oksijen mutlaka nemlendirilerek verilmelidir, Nazal k

Acil çalışanları, gerek hastanede gerek hastane öncesi acil sağlık hizmetleri sunumunu hızlı bir şekilde yaparken aynı zamanda hasta mahremiyeti ve gizliliğine önem vermek ve hasta ile ilgili bilgilerin gizliliğine uygun hareket etmek zorundadırlar. Hastanın mahremiyet ve gizlilik hakkı vardır. Tüm işlemler sırasında ve sonrasında hastanın mahremiyet ve gizliliği sağlanmalıdır. Bunu isteme hakkı vardır. İstememesi durumu da mahremiyet ve gizliliğin bozulmasını gerektirmemektedir. Muayene, müdahale, taşınma ve hastaneye teslim sürecinde; hastanın bedeninin ve kimlik bilgilerinin dışarıdan görünmesini ve tanınmasını engelleyecek şekilde ambulans ekibi tarafından örtülmelidir. Hastaya yapılan işlemler ve elde edilen bulgular hastanın bilgi ve onayı olmadan hastanın teslim edildiği hastane hekimi dışında hiç kimse ile paylaşılmamalıdır. Hasta ile ilgili bilgiler hasta izni ya da mahkeme kararı ile verilebilir. Hastanın kişisel bilgileri, kimlik kayıtları, tıbbi durumu, yapılan müdahaleler

Göğüs seslerinin dinlenmesindeki amaç, solunumun düzenli ve etkili olup olmadığına bakılmasıdır.  Solunum sesleri steteskop ile dinlenmelidir.  Akciğerler üstten (klavikula kemiğinin orta alt kısmından), alttan (meme ucunun altından) ve yandan(koltuk altından) dinlenir.  İki akciğerin eşit havalanıp havalanmadığı ve solunum seslerinin özelliği(hırıltı, sürtünme vs) kontrol edilir. Solunumun hızı, ritmi ve sayısı değerlendirilmelidir. Travmalı/travma şüphesi olanlarda göğüs muayenesi sırtüstü yatar pozisyonda yapılacağından, solunumun dinlenmesi de bu pozisyonda yapılmalıdır.  Normal hastalarda ise solunumun dinlenmesi oturur pozisyonda yapılır. 

Sahada Acil Sağlık Hizmetleri Bugün zeytin ağacından düşen bir yaralıya ekip olarak müdahalede bulunduk. Ambulansla ulaşımın zor olduğu yaralıya bir süre çapa motoru ile bir süre de yürüyerek yol giderek ulaştık. Hastamıza zeytin bahçesi içinde ulaştık. Yaptığımız ilk müdahalenin ardından, omurga tahtasına alarak güvenli bir şekilde patpat (çapa motoru) ile hastamızı ambulansa taşıdık. Ardından hastaneye naklini sağladık. Sağ salim hastaneye teslim ederek yeni bir görev için istasyona döndük. İşimi ve mesleğimi seviyorum.

  Hasta/yaralının bilinci kapalı veya herhangi bir nedenden ötürü sağlıklı bir iletişim kurulamıyorsa, çevredekiler ile görüşerek bilgi edinilmelidir.  Çevredekiler ile görüşürken öncelikle hasta/yaralının yakınları seçilmeli veya olaya şahit olanlardan bilgi alınmalıdır. ·          Hasta/yaralının adının öğrenilmesi ·          Olayın ne olduğunun öğrenilmesi, Örnek; baygın yatan bir hasta için düşme anına şahit olanlara başını çarpıp çarpmadığının sorulması gibi. ·          Olaydan önce hasta/yaralının var olan şikayetlerinin olup olmadığının öğrenilmesi. Örnek; baygın yatan hastanın baş dönmesi olduğunu söyledikten sonra yere yığılması gibi. ·          Hasta/yaralının herhangi bir hastalığının olup olmadığının öğrenilmesi. Örnek; baygın yatan hastanın epilepsi hastalığı olması, nöbet geçirmesi ve sonrasında uyku hali gibi. ·          Hasta/yaralının herhangi bir ilaç kullanıp kullanmadığının öğrenilmesi. Örnek; baygın yatan hastanın epilepsi hastalığına bağlı ilaç kullanıyo

  Hastane öncesi acil sağlık hizmetleri sunumunda; birinci değerlendirmede hasta/yaralıların değerlendirmesi yapılırken solunum değerlendirilmesinde amaç, solunumun olup olmadığına karar verilmesi olmasına rağmen solunum ile ilgili aşağıdaki terimler bir paramedik tarafından bilinmesi gerekmektedir. ·          Yetişkin bir insanın dakikadaki solunum sayısı: 12-20’dir. ·          Bradipne: Dakikadaki solunum sayısının normalin altında olmasıdır. (10un altında) ·          Takipne: Dakikadaki solunum sayısının normalin üstünde olmasıdır. (24ün üstünde) ·          Hiperanpne: Solunum derinliğinin artmasıdır. ·          Hipopne: Solunum derinliğinin azalmasıdır. ·          Apne: Solunumun geçici veya kalıcı olarak durmasıdır. ·          Anoksi: Oksijen yokluğudur. ·          Anoksemi: Arteriyal kandaki oksijen seviyesinin azalmasıdır. ·          Hiperventilasyon: Takipne ve hiperapnenin birlikte olmasıdır. ·          Hipoventilasyon: Bradipne ve hipopnenin birlikte olmas

Hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinin geçmişine baktığımızda ilk ambulans benzeri aracın 1487’de Malaga kuşatmasında kullanıldığı, 18.yüzyıl sonlarında ise Napolyon ordusunda atlı arabalardan oluşturulan özel taşıma araçları ile yaralıların taşındığı veya yaralılara müdahale edecek ekiplerin olay yerine götürüldüğü görülmektedir (1) . İkisi de aynı orduda görevli olan bu iki büyük tıp adamının geliştirdikleri hasta taşıma araçlarında günümüz acil sağlık modellerine benzer bir uygulamaya rastlanmaktadır.  Larrey ‘kap götür’ prensibi temelinde bir ambulans icat ederken, Percy ‘kal ve oyna’ prensibine uygun bir ambulans icat etmektedir.  1792’de Napolyon, savaş alanındaki yaralı askerlere ilk müdahaleyi yapmak ve el arabalarıyla yaralıları hastanelere taşımak üzere orduda görevli tıbbi birlikler oluşturmuştur (2) . Bu birliklerde geliştirilen taşıma yöntemleri ile ambulans araçlarının temeli atılmaktadır. Napolyon Bonapart’ın baş cerrahı Dominique-Jean Larrey, Prusya seferinde